nie czas
  • czas przeszły czasownika w rodzaju nijakim
    17.05.2011
    17.05.2011
    Dzień dobry,
    czy jeśli w tekście literackim podmiotem w zdaniu jest miasto, np. Betlejem, które się wypowiada w tym zdaniu, to czy powinno ono powiedzieć poczułem, czy poczułom, stopiłem się, czy stopiłom się itd.?
    Pozdrawiam serdecznie,
    jrepeć
  • czas przyszły złożony
    21.06.2012
    21.06.2012
    Dzień Dobry,
    chciałabym zapytać, jak poprawnie napisać sformułowanie: „Każdego dnia o pełnej godzinie będziemy prezentować działanie systemów nawadniających” czy „…prezentować będziemy”? „Codziennie po godzinie 16 będziemy losować drobne upominki!” czy „…losować będziemy”? Jest to fragment tekstu zaproszeniu do odwiedzenia stoiska targowego, skierowanym do naszych klientów.
    Z poważaniem
    Ewa Napolska
  • Dodatkowe funkcje partykuły nie

    10.01.2021
    10.01.2021

    Czasami można usłyszeć zdania względne z przeczeniem:

    Spytam ją, czy NIE chciałaby pójść ze mną do teatru.


    Od strony logicznej jest ono dziwne, bo raczej nie zakładamy od razu odpowiedzi negatywnej. Moim zdaniem lepiej powiedzieć:

    Spytam ją, czy chciałaby ze mną pójść do teatru.


    Co innego gdy nasza intencja jest przeciwna, np.:

    Sprawdzę, czy w szafce NIE ma karaluchów. - a nie "...czy są karaluchy", bo raczej nikt nie chciałby ich mieć.


    Czy takie zdania rządzą się taką regułą?

  • Historii pisowni nie z formacjami typu imiesłowowego
    9.01.2018
    9.01.2018
    Szanowna Poradnio!
    Chciałbym zapytać czy wyraz nie ściganych piszemy razem czy oddzielnie w następującym zdaniu?

    Art. 44. Bieg przedawnienia w stosunku do przestępstw, nie ściganych z przyczyn politycznych, popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych lub na ich zlecenie, ulega zawieszeniu do czasu ustania tych przyczyn.

    Wydaję mi się, że jest to liczba mnoga imiesłowu przymiotnikowego, więc jego pisownią powinna być forma nieściganych, tak jak nieścigany.
    Powyższy tekst pochodzi z Konstytucji RP. Została ona wprawdzie uchwalona dnia 2 kwietnia 1997 roku, a pierwsza uchwała Rady Języka Polskiego tycząca się właśnie imiesłowów weszła w życie 9 grudnia tego samego roku, jednak powyższa zasada pisowni istniała już wcześniej. Użycie pisowni rozdzielnej w przypadku tego słowa jest obecne w źródłach, jednak datowane są one na XIX w. bądź wczesne lata XX wieku. Ze względu na datę powstania przedmiotowego zdania oraz na jego treść trudno jest się doszukać w powyższym tekście sensu użycia pisowni rozdzielnej, czy „świadomej” intencji jej użycia, o której wspomina Rada.
    Również na stronie PWN jest zasada nr [168] 45.3., oparta o powyższą uchwałę, która określa, że przed wejściem w życie tej uchwały, regułą było pisać imiesłowy przymiotnikowe łącznie. W obu przypadkach, użycie pisowni rozdzielnej w przedmiotowym zdaniu wydaje się nieuzasadnione.
    Z pozdrowieniami i życzeniami pomyślnego Nowego Roku,
    Łukasz Pawlikowski
  • jak nie wiem co
    11.05.2011
    11.05.2011
    Witam,
    bardzo proszę o rozwianie wątpliwości interpunkcyjnych (czy w poniższych zdaniach powinien być przecinek i ew. gdzie?):
    1. Pracy będzie na nie wiem ile czasu.
    2. Ona prawdopodobnie choruje wiesz na co…
    Dziękuję i serdecznie pozdrawiam Redakcję :)
    Barbara
  • Nie jest czy nie ma?
    2.07.2002
    2.07.2002
    Wchodząc do sklepu, pytam: „Czy jest chleb?” Pada odpowiedź: „Nie ma”. Dlaczego nie odpowiada się: „Nie jest”? Przecież chleb nikogo (niczego) nie ma, nie posiada. To chleb jest nieobecny, czyli nie jest.
    Z poważaniem:
    Ryszard
  • Nigdy nie dość
    2.01.2010
    2.01.2010
    Który zwrot jest poprawny językowo? Nigdy za dużo czy nigdy nie za dużo (analogicznie ze słowem zbyt)?. Zawsze byłam pewna, że mówi się nigdy za dużo/ zbyt wiele, natomiast tak często spotykam się z nigdy nie za dużo, że zastanawia mnie, czy dwie wersje są poprawne (mimo, iż logicznie przeczą sobie), czy po prostu jest to powszechny błąd?
  • Osobiście tam nie byłem
    3.11.2015
    3.11.2015
    Szanowni Państwo,
    kiedy powiedziałem znajomemu, że znam pewne miejsce, ale nie byłem tam osobiście, zapytał, czy można być gdzieś nieosobiście. Odpowiedziałem, że nie można, ale czasem pojawiają się w wypowiedziach takie puste semantycznie słowa, które po prostu coś podkreślają. Odrzekł, że idąc tym tropem, można by właściwie cofać się do tyłu, bo do tyłu podkreśla kierunek cofania. Zacząłem się zastanawiać, czy nie ma racji, tzn. czy być gdzieś osobiście nie jest po prostu pleonazmem.
  • Śmieci czy śmiecie? – Nic o tym nie wiem!
    18.06.2003
    18.06.2003
    Szanowny Panie Profesorze!
    Jesteśmy uczniami liceum i dobrze znamy Pana program. Nurtują nas pewne wątpliwości… Otóż, czy powinniśmy mówić śmieci czy śmiecie i kiedy można mówić w dany sposób. Drugie pytanie dotyczy pewnego niuansu językowego – czy powiedzieć nie wiem nic czy nie wiem niczego. Wydaje się nam, że druga możliwość jest poprawna. Nie mamy pewności.
    P.S. Mamy nadzieję, iż znajdzie Pan trochę czasu na poświęcenie uwagi i odpisanie nam. Serdecznie pozdrawiamy. Życzymy zdrowia.
    Z wyrazami szacunku,
    Dominika i Michał.
  • Byłem wczoraj u Pana, ale go nie było
    6.10.2011
    6.10.2011
    Witam,
    jestem właśnie na etapie przypominania sobie opowiadań o Sherlocku Holmesie i spotykam się tam często ze zdaniami w stylu: „Byłem wczoraj u Pana, ale go nie było” albo „Wychodząc od Pana, widziałem jego córkę”. Czy takie zdania są poprawne? Czy może po prostu kiedyś się tak mówiło, a z czasem to ewoluowało? Dzisiaj powiedzielibyśmy pewnie: „Byłem wczoraj u Pana, ale Pana nie było” i „Wychodząc od Pana, widziałem Pana córkę”.
    Pozdrawiam,
    Bartosz Piec
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego